Diş Hekimliği

Diş hekimliği; ağız ve diş sağlığı üzerinde çalışmalar yapan, tanı ve tedavi sürecini yöneten uzman hekimlerin eğitim aldığı lisans programı ve tıp dalıdır.

Ağız ve diş sağlığı, insan vücudunun genel sağlıklı hali için son derece önemlidir. Diş, diş eti, çene rahatsızlıkları gibi tüm sağlık sorunları diş hekimliğinin ilgi alanına giren konulardır. Diş hekimi, tüm bu ağız ve diş sağlığı problemlerine yönelik tanı koyma ve tedavi sürecini planlama gibi çalışmaları yapabilmek için üniversitelerin diş hekimliği lisans programlarından eğitim almaktadır.

Adaylar bu eğitim sürecini başarıyla tamamladıktan sonra “diş hekimi” unvanı alırlar. Bu unvanı olan hekimler, devlete bağlı ya da özel olan diş kliniği şubeleri bünyesinde çalışabilmektedir.

Diş Hekimliği Nedir?

Diş hekimliği bölümü; ağız ve diş sağlığına yönelik çalışmalar hastalara doğru tanı koyabilen ve tedavi planlaması yaparak hazırlanan tedavi programını hastalara en doğru şekilde uygulayabilen, problemlere karşı etkili ve köklü çözümleri en kısa sürede üretebilen uzman doktorların yetiştirilmesini amaçlayan ve bu alanda hem teorik hem uygulamalı eğitimler veren lisans eğitim programıdır.

Diş hekimliği lisans eğitim programını tamamlayan kişiler  halk arasında dişçi olarak da tabir edilen diş doktoru olarak devlet bünyesinde hizmet veren diş hastanesi şubelerinde ya da özel olarak sağlık hizmetleri sunan diş polikliniği kapsamında istihdam edilmektedir.

Diş Hekimliği Fakültesi

Diş hekimliği fakültesi, öğrencilere diş hekimi olabilmeleri için diş ve diş eti hastalıklarına yönelik eğitim veren okuldur. Diş hekimliği fakültelerinde öğrencilere diş hastalıkları, diş eti ve çene hastalıkları konusunda bilgiler ilk etapta teorik bilgiler olarak verilir. Daha sonrasında ise eğitimler pratik uygulamalar ile desteklenir.

Teorik ve pratik eğitimler sırasında aynı zamanda öğrenciler, diş hekimliğine yönelik bilimsel araştırmalar yapmaları ve akademik makaleler yazmaları konusunda yönlendirilir. Söz konusu olan bu fakültede öğrenciler 5 yıl boyunca derinlemesine ve kapsamlı eğitimler alır.

Diş Hekimliği Kaç Yıldır?

Diş hekimliği lisans programı, toplamda 5 yıllık eğitim süresi olan bir programdır. Diş Hekimliği Fakültesi bünyesinde öğrencilere 5 yıl boyunca önce teorik eğitimler verilir ve daha sonrasında staj adı aldığında öğrencilerin eğitimleri pratik uygulamalar ile desteklenir. Günümüzde Diş Hekimliği lisans eğitim programı hem devlet üniversitelerinde hem de özel üniversitede geçmişi oldukça eskiye dayanan köklü programların başında gelir.

Diş Hekimliği Netleri

Diş hekimliği fakültelerinde eğitim görerek bu alanda kariyer planlaması yapmak isteyen adayların merak ettiği önemli konuların başında TYT ve AYT sınavında kaç net yapılması gerektiğidir. Söz konusu lisans programında eğitim görmek isteyen adaylar öncelikle TYT ve AYT olmak üzere iki farklı üniversiteye giriş sınavına tabii tutulur.

TYT sınavından adaylara Türkçe, Sosyal, Matematik ve Fen alanına sorular yöneltilirken AYT sınavında ise adaylar Matematik, Fizik, Kimya ve Biyoloji alanlarında sorular çözmektedir. Son yıllarda diş hekimliği fakültelerine yerleşen öğrencilerin verilerine göre bu programa yerleşmek isteyen bir öğrencinin TYT bölümünde en az; 40 soruluk Türkçe bölümünden 32 net, 20 soruluk Sosyal bölümünden 14 net, 40 soruluk Matematik bölümünden 38 net ve 20 soruluk Fen bölümünden en az 16.50 net yapması gereklidir.

İkinci sınav olan AYT sınavında ise 40 sorudan olan Matematik bölümünden 38 net, 14 sorudan olan Fizik bölümünden 9 net, 13 sorudan oluşan Kimya bölümünden 12 net ve 13 sorudan olan Biyoloji bölümünden 9.50 net yapması gereklidir. Bu net sayıları iyi bir üniversitenin Diş Hekimliği Fakültesine girebilmek için yeterli olmakla birlikte çok tercih edilmeyen ya da hem konum hem imkanlar bakımından daha geri planda olan üniversiteler için bu netlerden biraz düşük düşük net sayıları da yeterli olacaktır.

Diş Hekimliği Taban Puanları

Diş hekimliği taban puanları devlet üniversitelerine ve özel üniversitelere göre, eğitim dilinin Türkçe ya da İngilizce olmasına göre ve ayrıca özel üniversitelerde burs oranına göre her yıl değişkenlik göstermektedir. Bu doğrultuda son verilere göre; eğitim dili İngilizce olan özel ve burslu üniversitelerin diş hekimliği taban puanı 523 civarında olurken Hacettepe gibi iyi bir devlet üniversitesinde 5 yıllık eğitim veren diş hekimliği fakültesinin taban puanı 502,39502 olarak ortaya çıkmıştır.

Üniversitelerin taban puanları her yıl yerleşmelere bağlı olarak yeniden şekillense de puanlar ortalama olarak bu düzeylerde seyretmektedir.

Diş Hekimliği Sıralama

Diş hekimliği fakültelerinin başarı sıralamaları da taban puanlar doğrultusunda oluşuyor olsa da yerleştirme döneminde genellikle bir önceki yıla ait başarı sıralamaları dikkate alınarak tercihler yapılır. Dolayısıyla da diğer bölümlerde olduğu gibi söz konusu fakültelerde de üniversitelerin ilgili bölümlerinin başarı sıralamaları büyük öneme sahiptir.

Diş hekimliği başarı sıralamaları genellikle özel üniversitelerde daha yüksek olurken devlet üniversitelerinde daha düşüktür. Örneğin; son verilere göre vakıf üniversitesi olan ve 5 yıllık İngilizce dilinde burslu eğitim veren İstanbul Yeditepe Üniversitesi başarı sıralaması 5.121 iken iyi ve başarılı bir devlet üniversitesi olan Ege Üniversitesi başarı sıralaması son verilere göre 20.486 olarak kayıtlara geçmiştir.

Diş Hekimliği Fakülteleri

Diş hekimliği fakülteleri günümüzde Ankara, İzmir, İstanbul gibi büyükşehirler başta olmak üzere birçok ilde bulunan fakültelerden birisidir. Her üniversitenin konum ve imkanları farklı olabilmektedir. Bu bağlamda en iyi diş hekimliği fakültelerinin başında; İstanbul’da Marmara, Ankara’da Gazi, Konya’da Selçuk, Antalya’da Akdeniz, Kayseri’de Erciyes, Diyarbakır’da Dicle üniversiteleri ve Kocaeli Üniversitesi gelmektedir.

Diş Hekimliği Dersleri

Diş hekimliği fakültesi öğrencileri 5 yıl boyunca toplamda 10 dönemde genel kültür ve genel yetenek derslerinin yanı sıra aynı zamanda ağız ve diş sağlığına yönelik kapsamlı derslerin eğitimin de alırlar. Buna göre diş hekimliği öğrencilerinin aldığı derslerin başında;

• Diş Morfolojisi, Manipülasyon, Protetik Diş Tedavisi
• Doku
• Metabolizma
• Hücre
• Kariyoloji ve Koruyucu Diş Hekimliği
• Maddeler Bilgisi
• Protetik Diş Tedavisi 2
• Kardiyovasküler ve Solunum Sistemi
• İnfeksiyon Hastalıkları ve Bağışıklık
• Sindirim Sistemi ve Bağışıklık
• Araştırma Metodolojisi
• Restoratif Diş Tedavisi
• Endodonti
• İç Salgı ve Boşaltım Sistemleri
• Sinir Sistemi
• Patoloji
• Oral Biyoloji
• Farmakoloji
• Diş Hekimliği Radyolojisi
• Klinik Bilimlere Giriş
• Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi
• Dental Anestezi
• Çocuklarda Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları
• Periodontoloji
• Dental Anestezi
• Kulak Burun Boğaz
• Ağız Hastalıkları
• Ortodontide Tanı ve Tedaviler
• Dental Travma
• Gerodontoloji
• Çene-Yüz Cerrahisi
• Toplum Ağız Diş Sağlığı
• Diş Hekimliğinde Acil Tedavi ve Ağrı Yönetimi
• Diş Hekimliğinde Özel Uygulamalar

Dental Fotoğrafçılık dersleri gelmektedir. Bu temel derslerin yanı sıra aynı zamanda özellikle 10. dönemde öğrencilere tercihleri doğrultusunda seçtikleri seçmeli derslerin eğitimi de verilmektedir.

Diş Hekimliği Ücretleri

Diş hekimliği eğitimleri özel üniversitelerde yıllık ücretler karşılığında verilir. Diş hekimliği fakültesi ücretleri, öğrencilerin bursluluk oranına göre değişkenlik gösterebilir. Her yıl fiyatlar değişkenlik gösterse de en düşük diş hekimliği özel üniversite fiyatları ortalama olarak 40.000 TL olmakla birlikte bu fiyat farklı değişkenlere bağlı olarak 150.000 TL ila 200.000 TL civarına kadar çıkabilmektedir.

Diş Hekimliği Bölümleri

Ağız ve diş sağlığı üzerinde tanı ve tedavi planlaması üzerine ya da koruyucu önlemler üzerine çalışmalar yapan diş hekimliği kapsamında farklı bölümler vardır. Bu doğrultuda;

• Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları
• Endodonti
• Periodontoloji
• Estetik Diş Hekimliği
• İmplantoloji
• Ortodonti

Protez bölümleri diş hekimliği kapsamına göre bölümlerdir.

Diş Hekimliği Uzmanlık Alanları

Diş hekimliği, ağız ve diş sağlığı üzerinde tanı ve tedavi çalışmaları yapan bir tıp dalıdır. Ancak ağız ve diş sağlığı problemleri içerisinde birçok farklı sorun ve bu sorunlar doğrultusunda çalışmalar yapıldığından diş doktorluğunun alt kollarında farklı uzmanlık alanları vardır. Diş doktoru olmak isteyen adaylar temel eğitimi 5 yıl içerisinde aldıktan sonra daha sonrasında ilgi alanları doğrultusunda uzmanlık sınavına girerek herhangi bir alanda uzmanlık kazanır.

Çocuk Diş Hekimliği

Pedodonti yani çocuk diş hekimliği, 0 ila 13 yaş arasındaki grupta yer alan çocukların hem daimi hem de süt dişlerinin sağlıklı hallerinin korunmasının yanı sıra aynı zamanda travma, çürük diş ve benzeri gibi etkenlere bağlı olarak gelişen sağlık sorunlarının giderilmesini hedefleyen uzmanlık alanıdır. Pedodonti bölümü, çocukların bebeklik döneminden itibaren ağız ve diş sağlığının yanı sıra aynı zamanda çene ve yüz gelişimini de takip ederek gerekli tedavi edici ve koruyucu yöntemleri uygular.

Uzman çocuk diş hekimi yani diğer adıyla pedodonistler, çocukların ağız ve diş sağlığını korumak ve tedavi etmek amacıyla; çocuk protezi, ağız ve diş bakımına yönelik beslenme önerileri, diş travmaların tedavisi, diş çürüğüne karşı fluorid jeli ve fissür örtücü gibi koruyucu önlemlerin uygulanması, diş çekimi, kanal tedavisi, parmak emme ve dudak ısırma gibi yanlış davranışların engellenmesine yönelik tedavilerin uygulanması ve gerekli durumlarda dolgu yapılması konusunda çalışmalar yapar.

Restoratif Diş Hekimliği

Restoratif diş hekimliği; dişlerin sert dokularında çürüğe ya da başka nedenlere bağlı olarak meydana gelen ve estetik görünümünü engelleyen durumların farklı yöntemler ve tekniklerle tedavi edilmesini sağlayan uzmanlık alanıdır. Diğer bir deyişle; restoratif diş tedavisi dişlerin rengi ve şekilleri üzerinde dişlere estetik bir görünüm kazandırmak amacıyla yapılan çalışmaları ifade eder.

Estetik Diş Hekimliği

Estetik diş hekimliği, dişlerin sağlıklı olmasının yanı sıra aynı zamanda estetik bir görünüme ve sağlıklı bir çene yapısına sahip olabilmesi için çalışmalar yapan uzmanlık alanıdır. Bu uzmanlık alanında tedavi amaçlı farklı teknik ve yöntemler son teknolojik ekipmanlar ile uygulanır.

Estetik diş uygulamalarda uygulanacak olan teknikler ve yöntemler bireyin istekleri, sosyal ve fiziksel özellikleri doğrultusunda belirlenerek kişiye özel diş tasarımları oluşturulur. Dolayısıyla da estetik diş yapılacak olan bireyin çene, yüz ve ağız yapısı bir bütün olarak değerlendirilir ve daha sonrasında yeni diş tasarımı bilgisayar ortamında tasarlanır.

Dijital Diş Hekimliği

Modern dünyanın önemli getirilerinden birisi olan dijital diş hekimliği; tanı, tedavi planlama ve uygulama süreçlerinde ağırlıklı olarak bilgisayar destekli teknolojik cihazlar kullanan uzmanlık dalıdır. Tanı ev tedavi sürecinde yapılan hataları minimum seviyeye indirmek ve üretim aşamasında sıfır hata ile hızlı üretim yapabilmek adına oluşturulan söz konusu uzmanlık alanı; implant, dolgu, gülüş tasarımı, ortodontik tedaviler, porselen diş kaplama ve estetik planlama gibi işlemler dijital teknolojiler ile gerçekleştirilir.

Tanı ve tedavi alanında hızı büyük oranda arttıran dijital yöntem ve teknikler; hastaya özel kaplama, estetik diş dolgusu, implant, protez diş tedavisi, ortodonti plağı ve benzeri gibi uygulamalar yapılırken aynı zamanda tüm veriler data ve veri tabanı dahilinde uzun yıllar dijital ortamda muhafaza edilebilmektedir.

Aile Diş Hekimliği

Aile diş hekimliği uygulaması, birinci basamak sağlık hizmetidir. Bu uygulama sayesinde koruyucu yöntemler başta olmak üzere, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon sağlık hizmetleri bir bütün olarak hastalara sunulmaktadır. Ayrıca bireylerin en kolay ulaşım sağladığı sağlık hizmetlerini oluşturan aile diş hekimliği uzmanlık alanı, bu bağlamda en çok tercih edilen diş sağlığı hizmetlerinin de başında gelmektedir.

Diş Hekimliği Atama

Diş doktoru diploması alanlar özel diş kliniği ve hastanelerinde çalışabildikleri gibi aynı zamanda devlet kurumu olan diş hastanelerinde de istihdam edilebilmektedir. Ancak diş hekimliği fakültesi mezunu olan bireylerin devlet diş hastanelerinde uzman hekim olarak çalışabilmesi için ilgili kurumlar tarafından devlet hastanelerine ataması yapılması gereklidir.

Diş Hekimliği Ataması Nasıl Oluyor?

Sağlık alanında çalışan tüm sağlık personelleri gibi diş hekimlerinin devlet hastanelerine ve diğer çalışabilecekleri kurumlara atamaları Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır. Yıl içerisinde atamaların zamanı ve kaç kere yapılacağı belli olmamakla birlikte bu detaylar bakanlığın ihtiyacına göre Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenir.

Diş hekimi ataması yapılacağı zaman Sağlık Bakanlığı, duyuru yapar ve başvuruları resmi web sitesi üzerinden aldığı gibi aynı zamanda e-devlet üzerinden de başvuru yapılabilir. Daha sonrasında Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu tarih ve saatte atamalar noter huzurunda gerçekleştirilir.

Diş Hekimliği Asistanlığı

Diş hekimi asistanı, hekime tanı ve tedavi süresinde destek sağlayan kişi diğer bir deyişle yardımcıdır. Diş hekimi asistanlığı iki farklı şekilde düşünülebilir; 2 yıllık ağız ve diş sağlığı ön lisans bölümünden mezun olan mezunlar uzman diş hekimlerinin yanında yardımcı olarak çalışabilir.

İkinci bir durum ise; diş hekimleri lisans programından mezun olduklarında pratisyen hekim olarak mezun olurlar. Ancak 5 yıllık eğitim sonrasında uzmanlık kazanabilmeleri için TUS’a (Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı) girip 3 ila 4 yıllık eğitim alırlar ise bu eğitim sonrasında bir dönem diş hekimi asistanlığı yaparak  uzman diş hekimi olabilirler.

Diş Hekimliği Maaş

Diş doktorlarının aldığı maaş oranları çalışılan kurumun özel ya da devlet kurumu olmasına göre, doktorun tecrübesine ve uzmanlığına göre, kıdem ve derecesine göre değişkenlik gösterir. Devlete bağlı olan yani kamu hastanelerinde yeni atanmış bir diş doktorunun en düşük maaşı 15.000 TL dolaylarında olurken doktorun kıdem ve derecesi arttıkça bu maaş ortalaması 35.000 TL’ye kadar yükselebilir.

Özel diş hastanelerinde ise her kurum kendi bünyesinde fiyat politikası uyguladığı için diş doktorlarının her özel kurumda alabileceği maaşlar da farklıdır. Devlet hastanelerinden farklı olarak çalışma saatleri ve mesailer de özel kurumlarda maaşların daha yüksek olmasına ortam hazırlar. Ayrıca devlette olduğu gibi özel kurumlarda da doktorların maaş oranlarını etkileyen durumların başında doktorun kıdem ve derecesi ile tecrübesi gelir. Bu doğrultuda özel  diş hastanelerinde bir diş hekimi 13.000 TL ile 45.000 TL arasında maaş alabilir.

Diş Hekimliği Malzemeleri

Diş doktorları, hastaya uyguladıkları tüm tanı ve tedavi yöntemlerini aletler eşliğinde uygular. Dolayısıyla da bir diş doktorunun gerek teşhis sırasında gerekse tedavi sırasında kullandığı birçok malzeme ve alet vardır.

Diş doktorluğu malzemelerinin başında diş ünitesi ve operasyon ışıkları gelir. Daha sonrasında ise X-ray görüntüleme cihazı, kompresör, aspiratör, lazer ışık tabancası, muayene takımı (ayna, sond, presel), aletlerin hijyenini sağlamak için sterilizasyon cihazları ve malzemeleri de diş doktorlarının sürekli ihtiyaç duyduğu bu nedenle de elzem öneme sahip olan malzemelerdir.

Diş Hekimliği Günü

22 Kasım günü, her yıl Türkiye’de olduğu gibi tüm dünya genelinde de Diş Hekimliği günü adı altında Ağız ve Diş Sağlığı Haftası olarak kutlanır. Bu hafta içerisinde ağız ve diş sağlığına yönelik farklı çalışmalar yapılırken aynı zamanda farklı etkinlikler ile diş hekimlerinin önemi, ağzı ve diş sağlığının korunmasına yönelik gibi toplumda farkındalık yaratabilmek adına çalışmalar yapılır. 22 Kasım tarihi, aynı zamanda Türkiye’de ilk Diş Hekimliği Fakültesinin kurulmuş olduğu tarihtir.

Diş Hekimliği Avantajları ve Dezavantajları

Son dönemlerin en çok tercih edilen eğitim programlarından birisi olan diş doktorluğunun da tıpkı diğer meslek dallarının da olduğu gibi avantajları olduğu kadar dezavantajları da vardır. Bu meslek dalını dezavantajları özellikle sosyal çevrenin empoze ettiği dezavantajlar olmakla birlikte eğitime dair de dezavantajların olduğunu söylemek mümkündür.

Dezavantajlarından başlamak gerekirse; öncelikle toplum içerisinde diş hekimleri için “ağız kokusu çekerek para kazanma” gibi yanlış bir yargı vardır. Nitekim bu yanlış yargı zaman zaman diş hekimleri üzerinde ciddi bir sosyal baskı haline gelebilmektedir. Bunun yanı sıra diğer birçok eğitim programına göre son derece özveri, çaba ve araştırma gerektiren bir bölüm olmasından dolayı kolay bir şekilde bölümden mezun olmak da mümkün değildir. Aslında bu durum dezavantaj olarak görülse de bir yandan da öğrencilerin kendini geliştirmiş ve yeterli düzeyde mesleki yeterliliğe ulaşmış diş hekimleri olabilmesi için son derece önemli olmaktadır.

Diş hekimliği bölümünün avantajlarının başında ise iş olanakları gelir. İnsanların en temel sağlık ihtiyaçlarından birisi de ağız ve diş sağlığı hizmetleridir. Dolayısıyla da diş hekimleri gerek devlet hastanelerinde gerekse özel diş polikliniği bünyelerinde rahatlıkla iş bulabilme imkanına sahiptir. Bölümün bir diğer avantajı ise diş hekimlerini sürekli düşünmeye, araştırmaya ve aktif olmaya sevk etmesidir. Dolayısıyla da insan sağlığı üzerinde merakı olan, araştırmayı ve sürekli bilimsel veriler öğrenmeyi seven kişiler için diş hekimliği son derece isabetli bir karar olabilir.

Diş Hekimliği ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları